Ahilova tetiva
Ahilova tetiva
Ahilova tetiva, najveća i najjača tetiva u ljudskom telu, povezuje mišiće lista (gastroknemius i soleus) sa petnom kosti (kalkaneusom). Ova tetiva igra ključnu ulogu u hodanju, trčanju i skakanju, jer omogućava pokretanje stopala prema dole (plantarna fleksija). Povrede Ahilove tetive mogu značajno ograničiti pokretljivost i uzrokovati bol.
Povrede Ahilove tetive:
Tendinitis Ahilove tetive
Upala omotača Ahilove tetive, često uzrokovana prekomernim naporom ili ponavljajućim stresom. Postoje dva tipa tendinitisa: insercioni (gde se tetiva veže za petnu kost) i neinsercioni (koji zahvata srednji deo tetive).
Uzroci: Prekomerna fizička aktivnost, naročito trčanje ili skakanje, naglo povećanje intenziteta treninga, neadekvatna obuća, i slabost ili zategnutost mišića lista.
Simptomi: Bol i ukočenost u zadnjem delu noge, naročito ujutro ili nakon aktivnosti, oticanje, zadebljanje tetive, osećaj škripanja pri pokretu.
Tendinoza Ahilove tetive
Hronična degeneracija tetive, često bez upale. To je rezultat neadekvatnog lečenja ili zanemarivanja tendinitisa.
Uzroci: Dugotrajno preopterećenje tetive, starost, nedovoljno oporavka između treninga.
Simptomi: Hroničan bol u zadnjem delu noge, smanjena fleksibilnost tetive, zadebljanje tetive, oslabljena snaga mišića.
Ruptura Ahilove Tetive
Potpuno ili delimično pucanje tetive. To je ozbiljna povreda koja zahteva hitnu medicinsku intervenciju.
Uzroci: Nagli, intenzivni pokreti, poput sprinta, skoka ili promene pravca, naročito kod osoba koje nisu adekvatno pripremljene ili imaju prethodno oštećenje tetive.
Simptomi: Iznenadna, oštra bol u zadnjem delu noge, osećaj kao da je nešto „puklo“ u nozi, nemogućnost stajanja na prstima ili hodanja, oticanje i modrice.
Dijagnoza:
Klinički pregled: Lekar će pregledati tetivu, proveriti bol, oticanje i pokretljivost. Testovi poput Thompsonovog testa (gde se pritisne mišić lista kako bi se videlo da li se stopalo pomera) mogu pomoći u dijagnostikovanju rupture.
Ultrazvuk ili MRI: Koriste se za detaljno ispitivanje tetive, identifikaciju oštećenja i procenu stepena povrede.
Lečenje:
Neoperativno Lečenje:
Gips imobilizacija.
Ortoze: Nošenje specijalnih ortoza.
PRP – trombocitima obogaćena plazma
Protivupalni lekovi (NSAID): Mogu pomoći u smanjenju bolova i upale.
Operativno Lečenje:
U slučaju potpune rupture, potrebna hirurška intervencija kako bi se tetiva ponovo spojila.
Postoperativna rehabilitacija:
Dugotrajan proces oporavka, koji uključuje fizikalnu terapiju i postepeno vraćanje aktivnostima pre povrede.
Prevencija:
Postepeno povećanje intenziteta treninga: Izbegavanje naglog povećanja obima ili intenziteta treninga.
Pravilno istezanje i zagrevanje: Pre svake fizičke aktivnosti, naročito istezanje mišića lista i Ahilove tetive.
Nošenje odgovarajuće obuće: Korišćenje obuće koja pruža dobru podršku i amortizaciju.
Redovno jačanje mišića: Vežbe za jačanje mišića lista mogu smanjiti pritisak na Ahilovu tetivu.
Ahilova tetiva je ključna za mnoge aktivnosti i njene povrede mogu biti ozbiljne. Pravilno lečenje i preventivne mere su od suštinskog značaja za očuvanje njene funkcije i sprečavanje dugotrajnih problema. Ako osetite bol ili nelagodnost u Ahilovoj tetivi, važno je da što pre potražite savet od stručnjaka kako biste sprečili ozbiljnije povrede.